Scannen naar BIM Workflow: van puntenwolk tot 3D-model

Scan to BIM

Auteur: Sanja Madžovska, Senior architect

In een sector als de architectuur, waar precisie en efficiëntie voorop staan, heeft Scan to BIM mijn mogelijkheden aanzienlijk vergroot. Deze technologie stelt mij in staat een gebouw digitaal te visualiseren en de samenwerking met andere teams en stakeholders die bij het project betrokken zijn te verbeteren. Of ik nu aan renovaties, uitbreidingen of geheel nieuwe constructies werk, in plaats van uitsluitend te vertrouwen op traditionele methoden voor het verzamelen en interpreteren van gegevens (die meer tijd vergen en hogere kosten met zich meebrengen), de 3D-scanner biedt mij een ongelooflijk gedetailleerde puntenwolk, dat helpt bij het vastleggen van alle details van een structuur. Deze gegevens worden vervolgens geïmporteerd in BIM-software zoals ArchiCAD of Revit, waardoor ik een digitaal model van de fysieke ruimte kan maken.

Hoe gebruik ik Scan to BIM in mijn architectuurprojecten?

Stap 1: Projectplanning en bepaling van de volgorde

Voordat het scanproces begint, heb ik altijd een gesprek met de klant en alle betrokken teams om de vereisten voor het gewenste model vast te stellen.

Deze discussie gaat over verschillende vragen, zoals:

  • Wat zijn de voornaamste beoogde toepassingen van BIM?
  • Zijn zowel exterieur- als interieuraspecten even belangrijk bij het beoogde gebruik van het BIM?
  • Moet de focus van het model meer liggen op het tonen van gedetailleerde exterieurs, of hebben interieurontwerpaspecten de prioriteit?
  • Zijn er specifieke kenmerken of functionaliteiten die het BIM moet bevatten om effectief aan de beoogde toepassingen te kunnen voldoen?
  • Welk nauwkeurigheidsniveau is vereist voordat het BIM de beoogde doeleinden effectief kan vervullen?

In deze fase moeten we het dus eens worden over de omvang van het werk en het detailniveau van het BIM-model.

Nadat ik met de klant overeenstemming heb bereikt over de projectparameters, plannen mijn team en ik het daadwerkelijke scanwerk. Omdat ik vanuit het BeeBIM-kantoor in Servië werk, voeren mijn Nederlandse teamleden de scans uit op de fysieke locatie, volgens het plan dat we met de klant hebben.

Stap 2: Scannen

Na de planningsfase gaat mijn team uit Nederland naar de fysieke locatie om te scannen. Ze gebruiken een 3D-scanner, die met hoge snelheid en precisie gegevens verzamelt. Het belangrijkste voordeel van deze laser voor mij als architect is, naast de meetnauwkeurigheid, de aanzienlijk kortere tijd voor metingen op locatie. Deze scanners hebben de mogelijkheid om elke geometrische onregelmatigheid te meten en leveren naast de puntenwolk ook 360 graden foto’s vanuit het veld. Dit is van cruciaal belang omdat het lastig zou zijn om alleen met de puntenwolk te volgen. Sommige van deze scanners hebben ook hun eigen platforms, zoals NavVis, waar je alle gegevens op een verfijndere en elegantere manier kunt uploaden en delen met klanten.

Simpel gezegd werkt de scanner als volgt: wanneer de laserstraal het object ter plaatse raakt, wordt de positie ten opzichte van de scanner geregistreerd als een digitaal datapunt. De puntenwolk is een reeks gegevenspunten binnen een driedimensionaal coördinatensysteem die het buitenoppervlak van een object of zijn binnenomgeving nauwkeurig kunnen weergeven. Op deze manier beginnen puntenwolken een zeer nauwkeurig driedimensionaal digitaal beeld te construeren van de fysieke ruimte of locatie die wordt gescand.

Scannen naar BIM

Stap 3: Bronmateriaal importeren en analyseren in de overeengekomen BIM-software

Nadat de gegevens zijn vastgelegd, is de volgende stap het voorbereiden voor modellering. De vastgelegde gegevens worden uit de scanner gehaald en vervolgens op een computer geïmporteerd. Nadat ik de gegevens in de computer heb geïmporteerd, verfijnt mijn team de gegevens met behulp van verwerkingssoftware. Dit omvat een grondige opruiming van ongewenste of foutieve gegevens en een uitgebreide reeks controles om ervoor te zorgen dat wordt voldaan aan de dekkings- en kwaliteitseisen die eerder in het project zijn vastgelegd en overeengekomen.

De gegevens worden opgeslagen in een .rcp-bestandsformaat, dat vervolgens kan worden geïmporteerd in Autodesk-software zoals Revit of AutoCAD of in e57-bestandsformaat voor ArchiCad. Dit proces zorgt ervoor dat de gegevens gereed zijn voor de modelleringsfase.

Stap 4: Modelleren van de gebouwen en de omgeving op basis van het overeengekomen detailniveau

De volgende fase in het BIM-modelleringsproces omvat het vertalen van de verkregen gegevens naar een digitale weergave van het project. In dit stadium moet ik een digitaal model maken dat nauwkeurig de as-built omstandigheden van het gebouw weergeeft, met inachtneming van het afgesproken detailniveau. De presentatie van het model is afhankelijk van de gebruikte BIM-software. Ik gebruik zowel Revit als ArchiCAD, afhankelijk van de behoeften van het project en de wensen van de klant.

Hoe dan ook, het BIM-model kan diverse gegevens huisvesten die belangrijk worden geacht door stakeholders van het project. Het uiteindelijke resultaat van het model hangt af van het Detailniveau (LOD), dat de precisie en granulariteit van de informatie binnen het BIM-model beschrijft. Hoe hoger de LOD, hoe meer gedetailleerde en nauwkeurige informatie in het model wordt opgenomen.

Stap 5: Aanleveren van een 3D-model en 2D-tekeningen van de bestaande fase

Zodra het modelleren is voltooid, is mijn volgende stap uit het leveren van de definitieve resultaten aan de klant. Dit bestaat vaak uit het aanleveren van BIM-modellen, maar op verzoek kan ik ook 2D-tekeningen maken. Een BIM-model bevat een digitale weergave van de gebouwen en hun omgeving, waardoor stakeholders het hele project in drie dimensies kunnen visualiseren.

Dankzij deze nauwkeurige 3D-weergave en alle technische tekeningen is het eenvoudig om gegevens te extraheren over materiaalhoeveelheden, het aantal structurele elementen, vensters en meer, allemaal op basis van schema’s die in de software zijn gedefinieerd. Dit versnelt het proces aanzienlijk en voorkomt gegevensverlies, omdat alles is afgeleid van hetzelfde model. Alle wijzigingen die in één deel van het model worden aangebracht, worden automatisch doorgevoerd in alle gerelateerde componenten. Ik lever output in twee formaten, IFC en BIMx, zodat klanten de output in andere software als referentiemodellen kunnen gebruiken.

Scannen naar BIM

Conclusie

Op basis van mijn ervaring bij BeeBIM weet ik veel over de voordelen die dit proces onze klanten met zich meebrengt. Naast precisie en effectiviteit garandeert het gestroomlijnde communicatie tussen stakeholders en succesvolle projecten die zijn afgestemd op de plannen en planningen van de klant. Naast het proces zelf is het echter van groot belang om te beschikken over een ervaren team van BIM-modelleurs die al deze aspecten voor je afhandelen en optimale resultaten garanderen, afgestemd op de specifieke vereisten van elk project.